Bồi đắp văn hóa doanh nghiệp và thực hành ESG, tạo nền tảng vững chắc để BIDV phát triển bền vững

Báo cáo chính trị Đại hội Đại biểu Đảng bộ Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) xác định mục tiêu tổng quát: “Nâng cao năng lực lãnh đạo, xây dựng Đảng bộ BIDV trong sạch vững mạnh; bảo đảm vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng bộ và các tổ chức cơ sở đảng; xây dựng BIDV trở thành ngân hàng LỚN - MẠNH - XANH hàng đầu Khu vực Đông Nam Á; thuộc TOP 100 ngân hàng Châu Á; Tầm nhìn đến 2045 thuộc TOP 50 ngân hàng Châu Á; tiên phong thực hiện trách nhiệm xã hội, phụng sự cộng đồng; góp phần tích cực cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, thịnh vượng của Dân tộc”. Để hiện thực hóa tầm nhìn đó, bồi đắp văn hóa doanh nghiệp (VHDN) và thực hành ESG là hai yếu tố quan trọng luôn song hành, tạo nền tảng vững chắc để BIDV vững bước tiên phong phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.

1. Văn hóa là sức mạnh nội sinh, là động lực phát triển của đất nước

Văn hóa không chỉ tạo nên bản sắc dân tộc, mà còn hun đúc nên tinh thần yêu nước, lòng tự tôn, ý chí tự lực tự cường – những giá trị nền tảng làm nên sức mạnh trường tồn của dân tộc Việt Nam qua mọi thời kỳ lịch sử.

Ngày 24/11/1946, tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất, Chủ tịch Hồ Chí Minh đưa ra luận điểm: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”. Luận điểm này đã trở thành nguyên tắc chi phối, có ý nghĩa cơ bản, lâu dài, là “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt quá trình phát triển văn hóa Việt Nam. Tại Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 9/6/2014, Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, Đảng ta đưa ra luận điểm: “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, động lực phát triển bền vững đất nước”. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã khẳng định vai trò, vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của giá trị văn hóa và sức mạnh con người Việt Nam, “phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa, con người Việt Nam thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc”. Dự thảo Báo cáo Chính trị Đại hội XIV của Đảng nhấn mạnh: con người vừa là trung tâm, chủ thể, vừa là mục tiêu, động lực của quá trình phát triển. Phát huy vai trò của Nhân dân là trung tâm của phát triển văn hoá, vừa là chủ thể sáng tạo, vừa là người truyền bá và thụ hưởng các giá trị văn hoá.

Chính sự quan tâm xây dựng và phát triển văn hóa của Đảng ngay từ sớm đã hun đúc nên bản sắc và cốt cách của con người Việt Nam qua từng thời kỳ cách mạng, qua đó, hình ảnh Việt Nam ngày càng được bạn bè quốc tế ghi nhận, trân trọng và tôn vinh, góp phần nâng cao uy tín, vị thế quốc gia trên trường quốc tế, đồng thời khơi dậy sự quan tâm, tìm hiểu của thế giới đối với nền văn hóa và con người Việt Nam – một dân tộc giàu bản sắc và truyền thống.

2. Đảng ủy BIDV luôn quan tâm xây dựng và phát triển VHDN BIDV

Với lịch sử 68 năm xây dựng và phát triển, bên cạnh việc tiên phong thực hiện các chính sách của Đảng, Nhà nước, thực thi chính sách tiền tệ, thực hiện tốt các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ và trách nhiệm xã hội, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) luôn nhận thức rõ vai trò, tầm quan trọng và tập trung đẩy mạnh xây dựng, phát triển VHDN, văn hóa kiểm soát rủi ro (VHKSRR) và thực hành ESG, coi đây là tài sản vô giá, là nền tảng cho sự phát triển bền vững.

Ngày 15/7/2022, Liên tịch Thường vụ Đảng ủy – Hội đồng Quản trị và Tổng giám đốc BIDV đã ban hành Nghị quyết số 636/NQLT-ĐU-HĐQT-TGĐ phê duyệt nội dung Sổ tay văn hóa BIDV. Cùng ngày, Hội đồng quản trị BIDV đã ban hành Quyết định 666/QĐ-BIDV ban hành Sổ tay văn hóa. Với mục tiêu xây dựng con người BIDV toàn diện, có đủ phẩm chất cả về tư duy, đạo đức, lối sống lẫn nhân cách văn hóa, ngày 6/7/2020 HĐQT BIDV ban hành Nghị quyết số 534/NQ-BIDV về Văn hóa kiểm soát rủi ro. Nhận diện về xu hướng và sự cần thiết phải áp dụng ESG vào các hoạt động chung của BIDV, HĐQT đã kiện toàn Ban chỉ đạo và Ban quản lý dự án xây dựng và triển khai Chiến lược phát triển bền vững và thực hành ESG tổng thể theo Quyết định số 806/QĐ-BIDV ngày 3/7/2024. Có thể thấy, Đảng ủy, HĐQT, Tổng Giám đốc BIDV đã luôn quan tâm đến công tác phát triển VHDN và thực hành văn hóa ESG trong kỷ nguyên mới.

Ngoài ra, các hoạt động xây dựng văn hóa học hỏi sáng tạo, văn hóa đọc, văn hóa chuyển đổi số,… cũng thường xuyên được Đảng ủy, Ban lãnh đạo BIDV quan tâm tại các chỉ thị, các cuộc họp Thường vụ, Ban chấp hành, Ban lãnh đạo,…

3. Quá trình triển khai xây dựng, bồi đắp, phát huy các giá trị văn hóa BIDV

Lịch sử của BIDV là hành trình vượt qua nhiều thăng trầm, thử thách. Thực tế đã chứng minh, chính trong những khó khăn, thử thách, những áp lực ghê gớm ấy, với sức mạnh văn hóa, người BIDV luôn đoàn kết, phát huy trí tuệ, bản lĩnh, cốt cách riêng có của một ngân hàng thương mại giàu truyền thống nhất Việt Nam, làm nên những thành quả đáng tự hào. Những giá trị văn hóa BIDV tốt đẹp ấy là gia tài quý báu cả về nhân lực, vật lực và tài lực được truyền lại và bồi đắp qua nhiều thế hệ cán bộ BIDV.

Ngay từ những năm 2000, BIDV đã triển khai Đề án xây dựng và phát huy văn hóa doanh nghiệp. Theo đó, BIDV đã tổng kết, đúc rút bản sắc văn hoá BIDV với một số đặc trưng: Đồng lòng nhất trí, có niềm tin mạnh mẽ; dám làm dám chịu trách nhiệm; bài bản và thận trọng; đoàn kết trên dưới; trung thành, gắn bó, thân thiện. Để đồng bộ các giá trị nội tại phù hợp với định hướng phát triển trong giai đoạn mới, năm 2021, BIDV tiếp tục triển khai dự án Chuẩn hóa văn hóa doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng: Văn hoá của BIDV có nhiều đặc trưng của “văn hoá gia đình”, “văn hoá hợp tác” và là “một gia đình lớn có nếp nhà tốt”, với các biểu hiện: (i) Có truyền thống gắn kết, nghĩa tình, tương thân tương ái; (ii) Bầu không khí ôn hoà, đồng thuận, dựa trên “sự bảo ban nhau” và tôn ti trật tự ở mức phù hợp; (iii) Người trên “làm gương” và người dưới noi theo, tôn trọng “nếp nhà” để giữ kỷ cương chung.

Từ kết quả nghiên cứu và kế thừa các giá trị văn hóa truyền thống, các giá trị văn hóa BIDV được kết tinh thành 5 giá trị cốt lõi trong Sổ tay văn hóa BIDV gồm: Trí tuệ - Niềm tin - Liêm chính - Chuyên nghiệp - Khát vọng, được thể hiện qua cụm từ “iBIDV”. iBIDV được thể hiện như một con người đầy trí tuệ, luôn sẵn sàng đón nhận tri thức mới, giữ vững chữ tín, niềm tin, luôn coi trọng danh dự, hành động trung thực, chuyên nghiệp, mang trong mình những hoài bão, khát vọng.

BIDV cũng đẩy mạnh văn hóa học hỏi sáng tạo, văn hóa đọc, VHKSRR. BIDV là ngân hàng đầu tiên ban hành một Nghị quyết của HĐQT về VHKSRR với 8 giá trị cốt lõi: (1) Thượng tôn pháp luật - Tuân thủ quy định; (2) Chủ động nhận diện – Làm chủ rủi ro; (3) Suy nghĩ tích cực – Hành động trách nhiệm; (4) Minh bạch hoạt động – Giải trình trung thực; (5) Kiểm soát toàn diện – Giám sát đa chiều; (6) Tư duy dài hạn – Lựa chọn bền vững; (7) Học từ quá khứ – Hướng đến tương lai; và (8) Kiểm soát rủi ro – Bảo vệ thành quả. Đây là kim chỉ nam cho mọi suy nghĩ và hành động của mỗi cán bộ trong công việc hàng ngày.

- Bài học rút ra: Việc triển khai xây dựng, thực hành VHDN và các văn hóa thành phần được toàn hệ thống BIDV thực hiện bài bản, thường xuyên, liên tục, kiên trì từ các cấp lãnh đạo đến người lao động trong nhiều năm từ khâu nghiên cứu, khảo sát, đánh giá, ban hành các văn bản, quy định, tổ chức triển khai, tuyên truyền với các hình thức đa dạng như hội nghị, hội thảo, hội đàm, các chương trình đào tạo trực tuyến và trực tiếp, cuộc thi tìm hiểu về VHDN, các hội thao, hội diễn,.. đên việc thực hành, áp dụng trong thực tiễn công việc. Trong đó, vai trò nêu gương của người đứng đầu các cấp ủy Đảng, lãnh đạo là hết sức quan trọng. BIDV đã tổ chức nhiều hoạt động, chương trình để lan tỏa VHDN và thực hành ESG trên toàn hệ thống như: tổ chức Hội thi VHKSRR năm 2022, tạo ra phong trào học tập, nghiên cứu, nêu gương thực hành văn hóa kiểm soát rủi ro một cách thường xuyên, nhất quán trong mọi hoạt động của BIDV. Năm 2024 BIDV đã tổ chức thành công Hội thi “Đại sứ văn hóa BIDV 2024” với sự tham gia của gần 22 nghìn cán bộ trên toàn hệ thống, góp phần nâng cao nhận thức và lan tỏa các giá trị văn hóa BIDV.

4. Thực hành ESG, xây dựng hệ sinh thái văn hóa BIDV toàn diện, đồng bộ

Trong thời gian qua, văn hóa thực hành ESG tại BIDV được triển khai một cách toàn diện, từ tư duy chiến lược đến hành động cụ thể. BIDV tập trung xây dựng Chiến lược phát triển bền vững và thực hành ESG tổng thể, đặt mục tiêu trở thành ngân hàng Net Zero vào năm 2045. Văn hóa ESG tại BIDV được thể hiện rõ qua các hoạt động nghiên cứu phát triển các sản phẩm tài chính bền vững; tiên phong áp dụng các thông lệ, chuẩn mực quốc tế trong hoạt động quản trị, điều hành; luôn đổi mới, sáng tạo, tăng cường số hóa nhằm tiết kiệm tài nguyên, nâng cao hiệu quả và giảm thiểu tác động môi trường. BIDV cũng là một trong những ngân hàng tiên phong thực hiện hiệu quả các dự án tài chính xanh, các công trình thể hiện trách nhiệm xã hội, cộng đồng, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên (như giáo dục, y tế, hỗ trợ người nghèo và khắc phục hậu quả thiên tai).

Trong mấy năm trở lại đây, ESG trở thành xu hướng và yêu cầu tất yếu đối với các quốc gia và doanh nghiệp trong việc phát triển bền vững. Nhận thức rõ yêu cầu này, BIDV đã tiên phong thực hành ESG - bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động bền vững và trách nhiệm của một tổ chức đối với Môi trường (E), Xã hội (S) và quản trị doanh nghiệp (G). ESG không chỉ là một mô hình quản trị, mà còn là một giá trị văn hóa cần được nuôi dưỡng, thấm nhuần và lan tỏa trong toàn hệ thống.

- Nỗ lực chuyển đổi xanh (E): Xác định biến đổi khí hậu là một vấn đề quan trọng có ảnh hưởng lớn đến tổng thể hoạt động của toàn ngân hàng, trong những năm gần đây, BIDV đã tập trung thiết kế các sản phẩm xanh, đầu tư vào các dự án xanh, dự án năng lượng tái tạo theo các thông quốc tế, chuẩn mực toàn cầu,… với dư nợ đến hết Quý 1/2025 đạt trên 81 nghìn tỷ đồng.

- Góp phần xây dựng xã hội bền vững (S): BIDV luôn tích cực trong hành trình hỗ trợ cộng đồng thông qua các hoạt động an sinh xã hội, thiện nguyện như: giải chạy BIDV RUN - Tết ấm vì người nghèo, Cho cuộc sống Xanh, xây nhà văn hóa cộng đồng tránh lũ; nước ngọt cho cuộc sống Xanh, chương trình trồng 1 triệu cây xanh…, lan tỏa giá trị nhân văn tới khách hàng, công chúng.

- Thúc đẩy quản trị minh bạch, hiệu quả (G): BIDV thực hiện quản trị công ty tuân thủ theo quy định của pháp luật về quản trị công ty đối với công ty đại chúng quy mô lớn và doanh nghiệp niêm yết, bồi đắp “niềm tin” với khách hàng, cổ đông, người lao động và cộng đồng xã hội. Phát huy giá trị “liêm chính”, coi trọng đạo đức kinh doanh, quán triệt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phòng chống tham nhũng, tiêu cực và tội phạm.

BIDV xác định thực hành ESG là một nét văn hóa BIDV trong VHDN tổng thể BIDV. Đối chiếu việc thực hiện VHDN nói chung và các văn hóa thành phần nói riêng trong những năm qua, thấy rằng việc thực hành ESG cũng cần phải được thực hiện bài bản, chuyên nghiệp như cách BIDV đã triển khai VHDN trong nhiều năm qua (từ khâu xây dựng quy định, giáo dục, tuyên truyền, thực hành…). Việc thực hành ESG cùng với thực hành VHDN sẽ tạo nên hệ sinh thái VHDN BIDV một cách toàn diện, đồng bộ.

5. Tiếp tục bồi đắp VHDN, thực hành ESG, tạo nền tảng để BIDV phát triển bền vững

Quan tâm thực hành VHDN, thực hành ESG không chỉ góp phần làm giàu VHDN BIDV mà còn là việc làm thiết thực để xây dựng đội ngũ nhân lực mạnh, chất lượng, gắn kết, làm nên hình ảnh, uy tín, vị thế và sự phát triển bền vững của BIDV. Một số giải pháp để tiếp tục phát huy VHDN, thực hành ESG tại BIDV trong thời gian tới, bao gồm:

Một là, tiếp tục đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức cách mạng, gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đề cao vai trò nêu gương của người đứng đầu trong việc thực thi, lan tỏa văn hóa doanh nghiệp, văn hóa học hỏi sáng tạo, văn hóa kiểm soát rủi ro, văn hóa đọc, văn hóa xanh. “Thủ trưởng nào – phong trào ấy”, mỗi Bí thư chi, đảng bộ chỉ cần quan tâm lựa chọn từng nội dung cụ thể để triển khai VHDN tại đơn vị mình, đó chính là cách góp những viên gạch xây nên ngôi nhà chung BIDV bền vững.

Hai là, tăng cường bồi đắp, thực hành VHDN, thực hành ESG thông qua các hoạt động thực tiễn hàng ngày, các hoạt động cụ thể, không chỉ bằng văn bản giấy tờ. Tiếp tục phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể như Công đoàn, Đoàn Thanh niên trong việc vận động, kết nối và khơi dậy tinh thần tích cực của đoàn viên, người lao động trong thực hành văn hóa BIDV.

Ba là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản trị VHDN, VHKSRR, ESG gắn với quá trình hiện đại hóa ngân hàng và quản trị thông tin minh bạch. Đẩy mạnh phát triển văn hóa số trong toàn hệ thống, tạo nền tảng mới cho sự bền vững về giá trị văn hóa trong kỷ nguyên chuyển đổi số.

Bốn là, tiếp tục bồi dưỡng, phát triển đội ngũ “Đại sứ văn hóa BIDV”. Đây là những hạt nhân lan tỏa các giá trị văn hóa trong nội bộ và tới công chúng, khách hàng. Thông qua các cuộc thi, hội thi, phong trào, một mặt tạo động lực tìm hiểu, thực hành văn hóa cho từng cán bộ, một mặt phát hiện và xây dựng đội ngũ cán bộ BIDV điển hình ngày càng lớn mạnh về số lượng và chất lượng.

Năm là, từng bước lồng ghép tiêu chí ESG vào đánh giá hiệu quả công việc (KPI) của cá nhân và đơn vị. Đây là giải pháp then chốt để chuyển hóa ESG từ tầm nhìn thành hành vi cụ thể, đo được, đánh giá được, điều chỉnh được.

Sáu là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá, đo lường nhận thức và thực hành VHDN tại từng đơn vị với hình thức linh hoạt, phù hợp. Thiết lập cơ chế khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân tiêu biểu, đồng thời có biện pháp chấn chỉnh, nhắc nhở những đơn vị, cá nhân triển khai chưa đầy đủ hoặc còn hình thức. Thông qua các kênh truyền thông nội bộ, chia sẻ các mô hình thực hành hiệu quả, lan tỏa tinh thần tự giác và chủ động, để mỗi cán bộ cảm thấy “cần” hơn là “phải” thực hành VHDN.

Trải qua 68 năm xây dựng và phát triển, BIDV đã vươn mình trở thành ngân hàng lớn nhất Việt Nam về quy mô tổng tài sản, được Đảng, Nhà nước, Chính phủ Việt Nam và các nước, các tổ chức trong và ngoài nước, khách hàng, đối tác, và cộng đồng xã hội ghi nhận, đánh giá cao. Đây là minh chứng thể hiện tầm quan trọng của công tác xây dựng và phát huy các giá trị VHDN, thực hành ESG đối với sự phát triển bền vững của BIDV. Những giá trị, bản sắc văn hóa riêng có của BIDV sẽ tiếp tục là hành trang đưa BIDV vươn lên những tầm cao mới, góp phần tích cực vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển theo định hướng của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, của Ngành Ngân hàng và hiện thực hóa tầm nhìn trở thành ngân hàng Lớn – Mạnh – Xanh trong giai đoạn 5 năm tới.